Water- en Visdag in de Koopmanspolder

We hebben het twee jaar moeten missen, maar in november 2022 was het eindelijk weer mogelijk: de jaarlijkse Water- en Visdag van de Koopmanspolder! Op deze dag staan kennisuitwisseling en reflectie centraal. Het gaat over uitdagingen in het waterbeheer en vegetatiebeheer, de aanwezige natuurwaarden, het visleven en onderzoek.

Deelnemers Water- en Visdag in het veld. (Foto: Jeroen Veraart)

Proeftuin

De Koopmanspolder nabij het Westfriese dorp Andijk is geen doorsnee polder, maar een natuurontwikkelingsproject én proeftuin voor het waterbeheer van de toekomst. Dat maakt het gebied ook aantrekkelijk voor vrijwilligers, die de aanwezige natuurwaarden inventariseren en meehelpen met beheer en ouderhoud. Ook vandaag trekken zo’n 15 vrijwilligers hun laarzen aan om de drassigheid in te gaan. Dit keer niet om te werken, maar om tijdens een wandeling met elkaar te praten over beheer van dit unieke stukje natuur.

Luchtfoto van de Koopmanspolder. (Foto: Jelle Doef)

Riet

De groep loopt langs het water en bekijkt de oevers. Het idee in de Koopmanspolder is om gras, kruiden en bloemen op de oevers te laten groeien. In het voorjaar wordt het poldergebied expres onder water gezet, zodat vis dan op het grasland kan paaien. Maar in de loop der jaren is het waterpeil verhoogd en is de polder soms wat langer nat geweest. Daardoor is er meer riet gaan groeien. En dat moet worden gemaaid. Maar wat gebeurt er als je met een zware maaimachine door de drassigheid gaat rijden? Dan rijdt je de bodem stuk. Daarom is in deze proeftuin ervoor gekozen om het riet handmatig te maaien. Er wordt over nagedacht om in het naseizoen het waterpeil tijdelijk te verlagen zodat het maaien wel machinaal gedaan kan worden.

Rietland in de Koopmanspolder. (Foto: Remco van Ek)

Woekeraar

Op verschillende plaatsen komen de wandelaars watercrassula tegen. Dat is een woekerend waterplantje dat oorspronkelijk uit Australië komt. Nu dit plantje eenmaal in de Koopmanspolder is opgedoken, wordt het een grote uitdaging om te voorkomen dat het andere planten verdringt. Het produceert vruchtbaar zaad en uit ieder achtergebleven stukje stengel groeit zo weer een nieuwe plant. Een stevige vorst helpt, maar dat gebeurt niet meer zoveel in Nederland. Mocht het toch nog weer gaan vriezen, dan zou het waterpeil verlaagd kunnen worden zodat watercrassula zoveel mogelijk stukvriest. Dit kan tot uiterlijk eind februari in verband met de komst van steltlopers.

Watercrassula. (Foto: Remco van Ek)

Onderzoek

In het dorpshuis van Andijk wordt het gesprek vervolgd. Dagvoorzitter Remco van Ek (Witteveen+Bos) laat in vogelvlucht de resultaten van alle monitoring zien. Hij vertelt over de ervaringen met peilopzet in de Koopmanspolder in de afgelopen jaren, waardoor het eerder genoemde rietland dominanter is geworden. Dian Oosterhuis (Wageningen Environmental Research) vertelt over haar onderzoek naar visbroed. Ze heeft visbroed gevonden van verschillende vissen (marmergrondel, bittervoorn, tiendoornige stekelbaars, baars, vetje, kaukasiche dwergrondel, driedoornige stekelbaars, snoek, kleine modderkruiper en alver). In haar stage heeft ze drie meetmethoden uitgeprobeerd en daarvan werkt het vislarvennet het beste. Jeroen Veraart en Annemarie van Noord (Wageningen Environmental Research) laten de resultaten van de bemonstering van zoöplankton en bodemleven zien dat is uitgevoerd voor het project Werken met Waterlandschappen. De daaropvolgende discussie spitst zich toe op de vraag hoe de peilopzet en de inlaat van water ingezet kunnen worden zodat vegetatie, vispaai en vismigratie er alledrie op vooruitgaan.

Fragment van onderzoeksresultaten. (Afbeelding: Dian Oosterhuis)

Presentaties

Overzicht monitoringsresultaten Koopmanspolder 2022 (Remco van Ek, Witteveen+Bos)

Monitoring van Visbroed in de Koopmanspolder (Dian Oosterhuis, WENR)

Zooplankton en bodemleven: resultaten Werken met Waterlandschappen (Jeroen Veraart & Annemarie van Noord, WENR)

De Water- en Visdag werd mede mogelijk gemaakt met financiering van de Provincie Noord-Holland.